Hallo liefhebbers van de lege fles! Dit is het weblog van EBNA, het Empty Bottle News Agency.

08 augustus 2024

Een decimaal stelstel

 De fameuze wiskundige en astronoom Joseph Lagrange was de oudste zoon uit een gezin van elf kinderen. Misschien dat hij daarom tijdens de opzet van een nieuw stelstel van maten en gewichten serieus overwogen heeft in plaats van een decimaal stelsel elf als grondtal voor alle maten gewichten te nemen.

Tijdens de Franse revolutie besloot de Academie Francaise dat het tijd was het sterk verouderde Franse stelstel van maten en gewichten te herzien. Ook de afwisseling van tien, twaalf en twintigtallige eenheden viel onder het mandaat van de te benoemen commissie. Herbert Arthur Klein vermeldt in zijn meesterwerk 'The Science of Measurement' dat in deze commissie die het nieuwe grondtal besprak gepleit werd voor een twaalftallig stelsel. Zo'n stelsel heeft met 2,3,4, 6 en 12  immers meer delers dan een tientallig stelstel dat niet verder komt dan 2, 5 en 10. Daartegenover stelde Joseph Lagrange dat het beter zou zijn om een stelsel zonder ingebouwde voorkeur te kiezen. Elf zou volgens hem een ideaal grondtal zijn. 

Uiteindelijk werd toch gekozen voor een tientallig of decimaal stelstel. We zullen nooit weten hoe handig of objectief een elftallig stelsel geweest zou zijn. Hier in het archief maken we zo af en toe een optelling in het zeventientallig stelsel. Dat voelt goed. Helaas, dat blijft een lege fles die nooit gevuld zal worden.